Anna Kopyść

Dostaliśmy od inspektora kontrolującego nasz zakład taką treść wystąpienia: „Uzupełnić część opisową oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach… o wyszczególnienie zagadnień związanych z występującymi na tych stanowiskach niebezpiecznymi, szkodliwymi lub uciążliwymi czynnikami chemicznymi środowiska prac”. W protokole inspektor zaznaczył, że czynniki chemiczne są uwzględnione w poszczególnych zagrożeniach, ale nie ma ich w opisie. Czy należy aktualizować ocenę ryzyka zawodowego natychmiast po otrzymaniu od inspektora wystąpienia? Czy zmiana w karcie oceny ryzyka będzie na tyle istotna, aby trzeba było zapoznać pracowników z tymi zmianami? Czy udostępnienie instrukcji bhp na stronie internetowej jest spełnieniem wymagań przepisów?

Jeżeli w związku z usunięciem nieprawidłowości stwierdzonych przez inspektora pracy wynik oceny ryzyka zawodowego nie uległ zmianie, nie należy zapoznawać pracownika z nową oceną ryzyka. Obowiązek poinformowania pracownika występuje zawsze po zaistnieniu wypadku. Instrukcje bhp powinny być zrozumiałe dla pracownika i stale dostępne. Sposób udostępnienia jest sprawą wtórną, ważna jest dostępność – pracownik w każdym momencie pracy powinien móc spojrzeć do instrukcji w każdym przypadku, gdy ma taką potrzebę.

Inspektor pracy, w razie stwierdzenia podczas kontroli naruszenia przepisów prawa pracy, może skierować do pracodawcy, zgodnie z art. 11 pkt 8 PIPU, wystąpienie zawierające wnioski pokontrolne.

W art. 207 § 2 pkt 6 KP pracodawca jest obowiązany zapewnić wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy.

W druku wystąpienia inspektora znajdziemy pouczenie o następującej treści: O terminie i sposobie realizacji ujętych w wystąpieniu wniosków należy zawiadomić inspektora pracy kierującego niniejsze wystąpienie w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia (art. 36 ust. 2 PIPU).

Podmiot kontrolowany lub organ sprawujący nad nim nadzór, do którego skierowano wystąpienie, jest obowiązany w terminie określonym w wystąpieniu, nie dłuższym niż 30 dni, zawiadomić odpowiedni organ Państwowej Inspekcji Pracy o terminie i sposobie realizacji wniosków pokontrolnych (art. 36 ust. 2 PIPU).

Na realizację wniosków zamieszczonych w wystąpieniu i udzielenie odpowiedzi inspektorowi pracy, które je do nas skierował, mamy maksymalnie 30 dni.

Ocena ryzyka zawodowego

Co więc należy zrobić w sytuacji, kiedy dokonujemy przeglądu i weryfikacji oceny ryzyka zawodowego? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w Polskiej Normie PNN18002:2011 Systemy zarządzania bhp. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego, gdzie w punkcie 10 zapisano, że zaleca się okresowo dokonywać przeglądu przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego w celu stwierdzenia, czy:

• jej wyniki nadal są aktualne,
• uwzględnia ona nowo powstające zagrożenia, a także
• w świetle postępu nauki i techniki można wyeliminować istniejące zagrożenia lub skuteczniej ograniczyć ryzyko zawodowe.

Konieczne jest przeprowadzenie ponownej oceny ryzyka zawodowego każdorazowo po zaistnieniu zdarzenia wypadkowego (np. po wypadku przy pracy, wypadku zrównanego z wypadkiem przy pracy). Celem tego działania jest uwzględnienie – w procesie oceny ryzyka zawodowego – zagrożenia, którego aktywizacja doprowadziła do wypadku oraz ustalenie spójnych z postępowaniem powypadkowym działań profilaktycznych.

Przeglądu dotychczasowej oceny ryzyka zawodowego dokonuje się także zawsze wówczas, gdy wykorzystywane do oceny informacje straciły już swoją aktualność, a w szczególności w następujących sytuacjach:

• przy tworzeniu nowych stanowisk pracy,
• przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy (np. technologicznych lub organizacyjnych, w tym zmian osób pracujących na stanowisku pracy lub ich stanu zdrowia),
• po zmianie obowiązujących wymagań, odnoszących się do ocenianych stanowisk pracy,
• po stwierdzeniu, że stosowane środki ochrony są nieskuteczne lub niewłaściwe w świetle nowych informacji,
• jeżeli istnieje konieczność wprowadzenia zmian w stosowanych środkach ochrony, stwierdzona np. w wyniku monitorowania ich funkcjonowania, badania wypadku przy pracy lub zdarzenia potencjalnie wypadkowego, a także badania przyczyn chorób zawodowych i dolegliwości związanych z pracą.

W przypadku stwierdzenia w wyniku przeglądu, że wyniki przeprowadzonej wcześniej oceny są nieaktualne, ocenę należy powtórzyć, biorąc pod uwagę nowe warunki.

Ponadto w punkcie 8 Polskiej Normy PNN18002:2011 zapisano, że w każdym przypadku pracownicy powinni zostać poinformowani o wynikach oceny ryzyka zawodowego na ich stanowiskach pracy i o działaniach podjętych w wyniku tej oceny.

Jeżeli w związku z usunięciem nieprawidłowości stwierdzonych przez inspektora pracy wynik dotychczasowej oceny ryzyka zawodowego nie uległ zmianie, to nie musimy ponownie zapoznawać pracownika z nową oceną ryzyka zawodowego.

Obowiązek poinformowania pracownika o wynikach oceny ryzyka zawodowego występuje każdorazowo, kiedy zaistnieją zdarzenia opisane w punkcie 10 Polskiej Normy PNN18002:2011, tzn. po dojściu do wypadku.

Udostępnianie instrukcji bhp

Co do sposobu udostępniania pracownikowi instrukcji bhp w zakładzie pracy, to odpowiedź na to pytanie znajdziemy w § 41 ust. 1 i 2 OgPrzBHPR, w którym to zapisano, że pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bhp dotyczące:

• stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,
• obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych,
• postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
• sposobów udzielania pierwszej pomocy.

Instrukcje te powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem substancji stwarzających zagrożenie lub mieszanin stwarzających zagrożenie powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i mieszanin.

Pracodawca może udostępnić pracownikom instrukcje bhp w dowolnej formie, w tym w formie cyfrowej, jednakże musi być spełniony warunek, że przyjęte rozwiązanie zapewni stały dostęp do ww. instrukcji wszystkim pracownikom, którzy powinni go mieć. W przypadku:

• instrukcji o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku,
• instrukcji określającej sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych,
• to powinny być one wywieszone odpowiednio:
• w punkcie pierwszej pomocy i przy wszystkich apteczkach (najlepiej, aby znajdowały się wewnątrz apteczki pierwszej pomocy),
• w magazynie (§ 44 ust. 4, § 96 ust. 2 OgPrzBHPR).