Pytanie

Czy stażysta elektromechanik może pracować sam i naprawiać maszyny?

ODPOWIEDŹ

Odbywanie stażu nie wyklucza możliwości samodzielnego wykonywania określonych prac.

UZASADNIENIE

W praktyce możemy mieć do czynienia z trzema rodzajami stażów. Może być to staż organizowany i finansowany przez pracodawcę poprzez zawarcie umowy o praktyki absolwenckie regulowaną przepisami ustawy z 17.07.2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz.U. z 2018 r. poz. 1244 ze zm.) – dalej u.p.a. lub poprzez tzw. umowę zlecenia, często nazywaną umową o odbycie stażu. Z trzecim rodzajem stażu mamy do czynienia w wyniku skierowania stażysty przez powiatowy urząd pracy lub inny niż powiatowy urząd pracy na podstawie przepisów rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20.08.2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (Dz.U. Nr 142, poz. 1160) – dalej r.s.w.o.s.b.

W każdym z tych przypadków, w zakresie bhp, będą miały zastosowanie przepisy art. 304 § 1 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320) – dalej k.p., zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 k.p., osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.

Ponadto w trzecim przypadku, zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 3 r.s.w.o.s.b. organizator stażu jest zobowiązany do zapewnia bezrobotnemu bezpiecznych i higienicznych warunków odbywania stażu na zasadach przewidzianych dla pracowników.

Zgodnie z powyższym, w zakresie bhp, wobec stażystów należy spełniać praktycznie takie same obowiązki jak wobec pracowników wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę.  W szczególności pracodawca przed dopuszczeniem pracownika (stażysty) do wykonywania pracy musi mieć pewność, że osoba ta nie ma przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania tej pracy, jest odpowiednio przeszkolona w dziedzinie bhp, posiada wiedzę i umiejętności niezbędne do bezpiecznego wykonywania pracy, została poinformowana o ryzyku zawodowym, itp. W przypadku maszyn w rozumieniu urządzeń elektroenergetycznych niezbędne będzie również posiadanie stosownych upoważnień i uprawnień kwalifikacyjnych oraz spełnianie wymagań w szczególności rozporządzenia Ministra Energii z 28 sierpnia 2019 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (Dz.U. poz. 1830 ze zm.).

Tak więc, o ile pracodawca po analizie i spełnieniu wymogów prawnych dojdzie do wniosku, że określoną pracę może wykonać samodzielnie pracownik zatrudniony na umowę o pracę to przy zachowaniu tych samych kryteriów będzie mógł ją również wykonywać stażysta. Na pracodawcy jednak będzie cały czas ciążył obowiązek zapewniania skutecznego nadzoru nad wykonywaną pracą.