Pytanie

Jakie kryteria i jakie druki powinna zawierać kontrola warunków bhp lub audyt bhp?

ODPOWIEDŹ

Wykonywanie kontroli stanu bhp w postaci kontroli kompleksowej bhp lub analizy stanu bhp wynika z § 40 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.).

Wykonanie audytu bhp wynika z norm: PN-N-18001:2004 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania” oraz PN-N-18004:2001 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wytyczne”.

UZASADNIENIE

Wykonywanie kontroli stanu bhp w postaci kontroli kompleksowej bhp wynika z § 40 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – pracodawca jest obowiązany zapewnić systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.

Pracodawca obowiązek wskazany w § 40 ust. 1 r.o.b.h.p. może spełnić poprzez wykonanie kontroli stanu bhp w postaci kontroli kompleksowej bhp.

Przykładowa kontrola stanu bhp w postaci kontroli kompleksowej bhp może zawierać następujące zagadnienia:

1. rodzaj i liczba obiektów budowlanych

2. pomieszczenia pracy i stanowiska pracy

3. pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne

4. maszyny i urządzenia

5. procesy pracy i czas pracy (zmianowość, skrócony czas pracy)

6. prace szczególnie niebezpieczne

7. ocena ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą

8. przeglądy i pomiary czynników środowiska pracy

9. środki ochrony zbiorowej i indywidualnej

10. odzież i obuwie robocze

11. badania lekarskie i szczepienia

12. szkolenia bhp

13. uprawnienia pracowników (UDT, elektryczne, kierowanie pojazdami, transport towarów, w tym ADR)

14. I pomoc przedlekarska

15. wypadki

16. choroby zawodowe

17. regulamin pracy

18. komisja bhp i konsultacje w zakresie bhp

19. regulacje wewnętrzne w zakresie bhp i instrukcje bhp

20. magazynowanie i transport wewnętrzny

21. ochrona pracy kobiet i kobiet w ciąży, karmiących piersią

22. ochrona pracy młodocianych

23. ochrona osób niepełnosprawnych

24. zalecenia pokontrolne

Wykonywanie kontroli stanu bhp w postaci analizy stanu bhp wynika z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) – do zakresu działania służby bhp należy:

1. przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,

2. sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.

Analiza warunków bhp umożliwia ocenę zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Dzięki analizie warunków bhp pracodawca może uzyskać rzetelną recenzję wszystkich zagadnień związanych z bhp, zapoznać się z nimi i ustosunkować się do wynikających z niej wniosków.

Analiza bhp, sporządzona w sposób kompleksowy, pokaże również pracownikom służby bhp, czy ich praca daje spodziewane efekty.

Przykładowa analiza stanu bhp może zawierać następujące zagadnienia:

1. profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami,

2. szkolenia pracowników z BHP,

3. wypadki przy pracy i pozostałe wypadki,

4. komisja BHP

5. służba BHP

6. badania środowiska pracy

7. choroby zawodowe

8. kontrole organów nadzoru zewnętrznego, np. PIP, PIS, PSP, UDT

9. ochrona pracy kobiet i młodocianych

10. prace szczególnie niebezpieczne

11. ryzyko zawodowe

12. pomieszczenia pracy

13. maszyny i procesy technologiczne

14. zalecenia

Przez audit systemu zarządzania bhp należy rozumieć systematyczne i niezależne badanie, mające określić, czy działania podejmowane w ramach systemu zarządzania bhp oraz osiągnięte rezultaty odpowiadają planowanym ustaleniom i czy te ustalenia zostały skutecznie wdrożone oraz czy są odpowiednie do realizacji polityki bhp, a także do osiągnięcia celów organizacji w tym zakresie.

Elementem sprawdzania skuteczności funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy jest audit wewnętrzny.

Audity wewnętrzne należy przeprowadzać niezależnie od procesu monitorowania warunków bhp.

Celem przeprowadzania auditu wewnętrznego jest znalezienie niezgodności dotyczących systemu, po czym sformułowanie działań koniecznych do podjęcia. Prowadzony audit powinien mieć charakter bezstronny. W praktyce oznacza to, iż auditor powinien być spoza danego obszaru.

Wyniki uzyskane w trakcie przeprowadzanych auditów wewnętrznych powinny być opracowane i udostępnione jak najwcześniej, aby istniała możliwość szybkiego podejmowania działań korygujących.

Wygodną formą stosowaną podczas auditów wewnętrznych jest ramowa lista pytań, odnosząca się zarówno do struktury, jak i do sposobu funkcjonowania systemu zarządzania bhp.

Audity wewnętrzne przeprowadzane są z określoną przez zakład częstotliwością. Mogą to być audity kwartalne, półroczne, roczne.