Szerokość drogi przeciwpożarowej w zakładzie pracy
Ile powinna wynosić szerokość drogi dojazdowej do zakładu w strefie produkcyjnej – dojazd przeznaczony musi być dla samochodów ciężarowych i pojazdów straży pożarnej? Zwracamy uwagę, że ruch na takiej drodze dojazdowej będzie odbywać się w obu kierunkach.
W przypadku drogi dojazdowej standardowa szerokość pasa ruchu powinna mieć 2,5 m, tzn. 5 m szerokości drogi przy ruchu dwukierunkowym. Jeśli droga dojazdowa jest jednocześnie drogą pożarową to minimalna szerokość drogi pożarowej to co najmniej 4 m.
Powyższą tematykę szczegółowo uregulowano w rozporządzeniach:
1) MI z 24.6.2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1518) oraz
2) MSWiA z 24.7.2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030).
Zgodnie z § 11, § 15 ust. 4, § 17 ust. 1 PrzepTechBudDrPubR drogi podzielono na klasy, które zostały oznaczone symbolem literowym oraz opisowo:
A – autostrada,
S – ekspresowa,
GP – główna ruchu przyspieszonego,
G – główna,
Z – zbiorcza,
L – lokalna,
D – dojazdowa.
Ulica, w zależności od klasy, powinna mieć liczbę jezdni głównych (n) i liczbę pasów ruchu na jezdni głównej (m), wyrażoną przekrojem o symbolu n/m:
1) klasy GP – standardowo 2/2, dopuszcza się 2/3, 2/4, dwukierunkowy 1/2 + 0 lub dwukierunkowy 1/2,
2) klasy G – standardowo dwukierunkowy 1/2, dopuszcza się dwukierunkowy 1/2 + 0, 2/2, 2/3, 2/4, jednokierunkowy 1/1, jednokierunkowy 1/2, jednokierunkowy 1/3 lub jednokierunkowy 1/4,
3) klasy Z – standardowo dwukierunkowy 1/2, dopuszcza się dwukierunkowy 1/2 + 0, 2/1, 2/2, 2/3, jednokierunkowy 1/1, jednokierunkowy 1/2 lub jednokierunkowy 1/3,
4) klasy L – standardowo dwukierunkowy 1/2, dopuszcza się dwukierunkowy 1/2 + 0, 2/1, 2/2, jednokierunkowy 1/1 lub jednokierunkowy 1/2,
5) klasy D – standardowo dwukierunkowy 1/2, dopuszcza się dwukierunkowy 1/1, 2/1, jednokierunkowy 1/1 lub jednokierunkowy 1/2.
Określono, że szerokość pasa ruchu na jezdni z co najmniej dwoma pasami ruchu, w zależności od klasy drogi, wynosi:
1) standardowo 3,75 m, w trudnych warunkach dopuszcza się 3,50 m – w przypadku klasy A,
2) standardowo 3,50 m, dopuszcza się 3,75 m, w trudnych warunkach 3,25 m – w przypadku klasy S,
3) standardowo 3,50 m, w trudnych warunkach dopuszcza się 3,25 m – w przypadku klasy GP,
4) standardowo 3,50 m, w trudnych warunkach dopuszcza się 3,25 lub 3,00 m – w przypadku klasy G,
5) standardowo 3,00 m, dopuszcza się 3,25 lub 3,50 m, w trudnych warunkach 2,75 m – w przypadku klasy Z,
6) standardowo 2,75 m, dopuszcza się 3,00, 3,25 lub 3,50 m, w trudnych warunkach 2,50 m – w przypadku klasy L,
7) standardowo 2,50 m, dopuszcza się 2,75, 3,00, 3,25 lub 3,50 m, w trudnych warunkach 2,25 m – w przypadku klasy D.
Jak widać, w przypadku drogi dojazdowej standardowa szerokość pasa ruchu powinna wynosić 2,5 m, co daje nam 5 m szerokości drogi przy ruchu dwukierunkowym.
W przypadku kiedy droga dojazdowa jest jednocześnie drogą pożarową, wtedy, zgodnie z § 13 rozporządzenia w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych, minimalna szerokość drogi pożarowej powinna wynosić co najmniej 4 m, a jej nachylenie podłużne nie może przekraczać 5%:
1) w miejscach, o których mowa w § 12 ust. 2 i 3 rozporządzenia, oraz na odcinkach o długości 10 m od tych miejsc, zapewniających dojazd i wyjazd,
2) na odcinku o długości 15 m od miejsc doprowadzenia jej do budynku, o których mowa w § 12 ust. 6 pkt 2 tego rozporządzenia.
Przywołajmy to jeszcze wspomniane przepisy rozporządzenia w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych:
§ 12 ust. 1 Droga pożarowa powinna przebiegać wzdłuż dłuższego boku budynku:
Pkt 1) budynku zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL I lub ZL II;
Pkt 2) budynku należącego do grupy wysokości: średniowysoki, wysoki lub wysokościowy, zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III, ZL IV lub ZL V;
Pkt 3) budynku zawierającego strefę pożarową produkcyjną lub magazynową oraz do strefy pożarowej poza budynkiem, obejmującej urządzenia technologiczne, plac składowy lub wiatę, jeżeli gęstość obciążenia ogniowego wymienionych stref pożarowych przekracza 500 MJ/m2 i zachodzi co najmniej jeden z warunków:
lit. a) powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 m2,
lit. b) występuje pomieszczenie zagrożone wybuchem;
Pkt 4) budynku zawierającego strefę pożarową produkcyjną lub magazynową o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m2 o powierzchni przekraczającej 20 000 m2; (…)
Ust. 2. Droga pożarowa powinna przebiegać wzdłuż dłuższego boku budynkuna całej jego długości, a w przypadku gdy krótszy bok budynku ma więcej niż 60 m – z jego dwóch stron, przy czym bliższa krawędź drogi pożarowej musi być oddalona od ściany budynku o 5–15 m dla obiektów zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi i o 5-25 m dla pozostałych obiektów. Pomiędzy tą drogą a ścianą budynku nie mogą występować stałe elementy zagospodarowania terenu lub drzewa i krzewy o wysokości przekraczającej 3 m, uniemożliwiające dostęp do elewacji budynku za pomocą podnośników i drabin mechanicznych.
Ust. 3. W przypadkach uzasadnionych warunkami lokalnymi, w szczególności architektonicznymi, droga pożarowa do budynków, o których mowa powyżej, może być poprowadzona w taki sposób, aby był zapewniony dostęp do:
Pkt 1) 30% obwodu zewnętrznego budynku, przy jego rozpiętości (największej szerokości) do 60 m,
Pkt 2) 50% obwodu zewnętrznego budynku, przy jego rozpiętości przekraczającej 60 m,
Pkt 3) 100% długości elewacji od frontu budynku, przy zabudowie pierzejowej
– przy spełnieniu pozostałych wymagań określonych powyżej.
§ 12 ust. 6 pkt 2 Wymagań, o których mowa w § 12 ust. 2 i 3, nie stosuje się, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:
Pkt 1) w budynku o więcej niż 3 kondygnacjach nadziemnych, na każdej kondygnacji powyżej trzeciej nadziemnej, do wysokości 25 m, każda klatka schodowa służąca ewakuacji ma okno dla ekip ratowniczych, umożliwiające dostęp z zewnątrz przez otwór o dolnej krawędzi położonej nie wyżej niż 90 cm nad poziomem posadzki oraz o wysokości i szerokości odpowiednio co najmniej 110 cm i 60 cm, lub ma zapewnione dotarcie do takiego okna poziomą drogą ewakuacyjną o długości nieprzekraczającej 50 m;
Pkt 2) droga pożarowa jest doprowadzona do budynku tak, że jej najbliższa krawędź jest oddalona o 5–10 m od rzutu pionowego na poziom terenu każdego z okien dla ekip ratowniczych a między tą drogą i wymienionymi oknami nie występują stałe elementy zagospodarowania terenu lub drzewa o wysokości przekraczającej 3 m, uniemożliwiające dotarcie do tych okien za pomocą podnośników i drabin mechanicznych,
Pkt 3) okno dla ekip ratowniczych jest oznakowane od wewnątrz znakiem bezpieczeństwa „nie zastawiać”, a z zewnątrz – znakiem bezpieczeństwa odpowiednim do sposobu, w jaki można dostać się do wnętrza budynku, zgodnie z Polską Normą dotyczącą znaków bezpieczeństwa.
W obrębie miasta oraz na terenie działki, na której jest usytuowany obiekt budowlany:
1) budynek zawierający strefę pożarową produkcyjną lub magazynową jeżeli gęstość obciążenia ogniowego stref pożarowych przekracza 500 MJ/m2 i zachodzi co najmniej jeden z warunków:
a) powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 m2,
b) występuje pomieszczenie zagrożone wybuchem;
2) budynek zawierający strefę pożarową produkcyjną lub magazynową o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m2 o powierzchni przekraczającej 20 000 m2;
3) droga pożarowa powinna umożliwiać przejazd pojazdów o nacisku osi na nawierzchnię jezdni co najmniej 100 kN (kiloniutonów), a jej minimalna szerokość w miejscach innych niż wymienione powyżej nie może być mniejsza niż 3,5 m.
Na terenach innych niż wymienione powyżej droga pożarowa powinna umożliwiać przejazd pojazdów o nacisku osi na nawierzchnię jezdni co najmniej 50 kN, a jej minimalna szerokość w miejscach innych niż wymienione w § 12 ust. 2 i 3 nie może być mniejsza niż 3 m.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy spełnienie wymagań dotyczących doprowadzenia drogi pożarowej do obiektu budowlanego jest niemożliwe ze względu na lokalne uwarunkowania lub jest uzasadnione przyjęcie innych rozwiązań, na wniosek właściciela budynku, obiektu budowlanego lub terenu, dopuszcza się stosowanie rozwiązań zamiennych zapewniających niepogorszenie warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu, uzgodnionych z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej.
Drogę pożarową o utwardzonej nawierzchni, umożliwiającą dojazd pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej do obiektu budowlanego o każdej porze roku, należy doprowadzić do:
1) budynku zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL I lub ZL II;
2) budynku należącego do grupy wysokości: średniowysoki, wysoki lub wysokościowy, zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III, ZL IV lub ZL V;
3) budynku zawierającego strefę pożarową produkcyjną lub magazynową oraz do strefy pożarowej poza budynkiem, obejmującej urządzenia technologiczne, plac składowy lub wiatę, jeżeli gęstość obciążenia ogniowego wymienionych stref pożarowych przekracza 500 MJ/m2 i zachodzi co najmniej jeden z warunków:
a) powierzchnia strefy pożarowej przekracza 1000 m2,
b) występuje pomieszczenie zagrożone wybuchem;
4) budynku zawierającego strefę pożarową produkcyjną lub magazynową o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m2 o powierzchni przekraczającej 20 000 m2;
5) budynku niskiego:
a) zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III o powierzchni przekraczającej 1000 m2, obejmującą kondygnację nadziemną inną niż pierwsza, lub
b) zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL V i mającego ponad 50 miejsc noclegowych;
6) obiektu budowlanego innego niż budynek, przeznaczonego do użyteczności publicznej lub zamieszkania zbiorowego, w którym przewiduje się możliwość jednoczesnego przebywania w strefie pożarowej ponad 50 osób;
7) stanowiska czerpania wody do celów przeciwpożarowych.