Co zrobić, gdy termin szkolenia okresowego bhp pracownika upłynął podczas jego nieobecności w pracy?
Pytanie:
Pracownik wraca po chorobowym lub po urlopie macierzyńskim. W czasie tej przerwy w pracy upłynął termin jego szkoleń okresowych. Czy w związku z tym należy poddać pracownika szkoleniu okresowemu BHP od razu w dniu jego powrotu do pracy (praca zmianowa), czy też istnieje w prawie jakiś czasookres (np. do miesiąca po powrocie do pracy), do którego to szkolenie należy przeprowadzić?
Odpowiedź:
W przypadku gdy pracownik wraca do pracy po upływie ważności szkolenia bhp, który wynika z częstotliwości przeprowadzania szkoleń najbardziej poprawnym rozwiązaniem będzie zapewnienie mu szkolenia w dniu powrotu do pracy. Przepisy nie przewidują bowiem przedziału czasu jaki ma w takim przypadku pracodawca na przeszkolenie pracownika od momentu jego powrotu do pracy.
Zasadą jest, że nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do wykonywania której nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, jak również dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Obowiązkiem pracodawcy jest zatem zapewnienie przeszkolenia pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy.
Szkolenia bhp trzeba powtarzać
Wiedza z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy nie jest dana raz na zawsze. Z uwagi na rangę spraw szkolenia bhp powinny być okresowo powtarzane. Służą temu tzw. szkolenia okresowe, których celem jest aktualizacja i ugruntowanie wiedzy, umiejętności z zakresu bhp. Podczas szkolenia okresowego uczestnicy są ponadto zaznajamiani z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi.
Szkolenia okresowe powinny być przeprowadzana w określonych odstępach czasu. Zagadnienie to uregulowane jest w rozporządzeniu w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zawarte tam przepisy przewidują różną częstotliwość przeprowadzania szkoleń okresowych – w zależności do której grupy pracowników można daną osobę zaliczyć.
Upływ ważności szkolenia w czasie nieobecności
Zdarza się, że pracownik jest nieobecny w pracy – z powodu choroby, w związku z korzystaniem z urlopu bezpłatnego czy z uprawnień urlopowych związanych z opieką nad dzieckiem – a w tym czasie upływa ważność jego szkolenia okresowego. Pracodawca może mieć w takiej sytuacji wątpliwość w zakresie zdolności do pracy po powrocie pracownika w kontekście upływu ważności szkolenia bhp.
Odnosząc się do powyższego problemu prawidłowym postępowaniem będzie zapewnienie pracownikowi szkolenia bhp zaraz po powrocie do pracy – przed dopuszczeniem do jej wykonywania. Przepisy nie dają tu pracodawcy dużego pola manewru – nie ma bowiem regulacji pozwalającej pracodawcy na przeprowadzenie szkolenia okresowego dla powracającego pracownika w określonym przedziale czasu.
Wyjątkiem może być przypadek, kiedy pracodawca w ramach przepisów zakładowych określił krótsze odstępy czasu między szkoleniami okresowymi niż te które wynikają z przepisów. Wówczas, jeżeli pracownik wraca do pracy, a nie upłynął jeszcze okres ważności wcześniejszego szkolenia okresowego wynikający z przepisów rozporządzenia, wówczas można odstąpić od jego niezwłocznego przeprowadzenia – uwzględniając konieczność zapewnienia szkolenia z zachowaniem zasad wynikających z przepisów określających częstotliwość szkoleń okresowych.
W przypadku kilkudniowej zwłoki w zapewnieniu szkolenia pracownikowi powracającemu do pracy wydaje się, że nie będzie mowy o naruszeniu praw pracowniczych „o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym”. Oczywiście zakładając, że pracodawca wykaże obiektywne przyczyny uzasadniające odstąpienie od niezwłocznego zapewnienia szkolenia. W takim wypadku nie można przyjąć, że pracownik po powrocie został dopuszczony do pracy zupełnie bez niezbędnej wiedzy z zakresu bhp. Została ona bowiem przekazana w ramach szkolenia wstępnego oraz wcześniejszego szkolenia okresowego.
Ważne
Szkolenia bhp są regularnie kontrolowane przez inspektorów PIP. Nie można wykluczyć, że niezapewnienie szkolenia w pierwszym dniu po powrocie do pracy zostanie zakwestionowane przez inspektora – niezależnie od tego czy pracodawca zapewnił takie szkolenie kilka dni po powrocie czy też nie. Dużo zależy tu od indywidualnej oceny inspektora pracy oraz stanowiska pracy jakie pracownik zajmuje, w tym zagrożeń zawodowych jakie wiążą się z wykonywaną pracą. Ważne aby szkolenie pracownika powracającego z nieobecności było przeprowadzone przed kontrolą PIP – zawsze będzie to okoliczność łagodząca.
Podstawa prawna