Pytanie

Czy pracodawca powinien zwrócić koszty pozyskania dokumentacji z Policji, jakie poniósł pracownik poszkodowany w wyniku wypadku w drodze do pracy?

Poszkodowany zwrócił się z prośbą o zwrot kosztów związanych z pozyskaniem dokumentów z policji, które miały być uwiarygodnieniem, że wypadek nastąpił w drodze do pracy. Pracodawca poprosił o taki dokument, ponieważ poszkodowany nie był w stanie przedstawić świadka zdarzenia oraz chciał mieć ślad, że zostały podjęte działania przez organy zewnętrzne.

ODPOWIEDŹ

Przepisy bhp nie zawierają normy prawnej obligującej pracodawcę do zwrócenia pracownikowi poszkodowanemu w wypadku w drodze do pracy lub z pracy kosztów pozyskania dokumentacji z Policji uwiarygodniających wypadek. Warto jednak przypomnieć, że to pracodawca jest obowiązany do ustalenia okoliczności i przyczyn takich wypadków i to on powinien występować do właściwych organów o pomoc w ustaleniu przyczyn i okoliczności danego zdarzenia, nie przerzucając tego ciężaru na poszkodowanego pracownika.

UZASADNIENIE

Stosownie do art. 57b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego ze względów komunikacyjnych najdogodniejsza. Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca:

1)

innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,

2)

zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,

3)

zwykłego spożywania posiłków,

4)

odbywania nauki lub studiów.

Obowiązek ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy w stosunku do ubezpieczonych będących pracownikami spoczywa na pracodawcy, który w tym zakresie jest związany przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 924) – dalej r.u.z.w.d.

Zgodnie z przepisami § 2 r.u.z.w.d. uznanie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy następuje na podstawie:

1)

oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków co do czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia,

2)

informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy,

3)

ustaleń sporządzającego kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Wzór powyższej karty określa załącznik do r.u.z.w.d.

Mimo że nie znajdziemy normy prawnej obligującej pracodawcę do zwrócenia pracownikowi poszkodowanemu w wypadku w drodze do pracy lub z pracy kosztów pozyskania dokumentacji z Policji, uwiarygodniających dane zdarzenie (mowa bowiem jedynie o zobowiązaniu pracodawcy do pokrycia kosztów związanych z ustalaniem przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy – zgodnie z art. 234 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), należy pamiętać, że to właśnie na pracodawcy spoczywa obowiązek ustalenia okoliczności oraz przyczyn takich wypadków i to pracodawca powinien występować do właściwych organów o pomoc w ustaleniu przyczyn i okoliczności danego zdarzenia, nie przerzucając tego ciężaru na poszkodowanego pracownika.

W praktyce, jeżeli pracodawca występuje do służb (np. Policji) z prośbą o przekazanie informacji dotyczących zdarzenia (np. wypadku komunikacyjnego), które zgłasza pracownik, służby po prostu przekazują zwięzłą informację na temat okoliczności danego wypadku, zawierającą niezbędne dane, ale nigdy nie żądają żadnych opłat za przekazanie takich informacji.