Pytanie

Czy pracownicy administracyjno-biurowi powinni przejść wstępne i okresowe szkolenie BHP obejmujące pracę zdalną?

Czy nowozatrudniony pracownik, wykonujący od początku pracę zdalną, powinien przejść szkolenie BPH obejmujące zasady pracy zdalnej?

ODPOWIEDŹ

Przepisy bhp nie nakładają wprost obowiązku zapewnienia szczególnych szkoleń przed rozpoczęciem pracy zdalnej w dziedzinie bhp dla pracowników administracyjno-biurowych pozostających w stosunku pracy. Przed dopuszczeniem do wykonywania takiej pracy pracownik będzie natomiast musiał być zapoznany z oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej oraz zobowiązuje się do ich przestrzegania. Ponadto pracownicy wykonujący pracę w tej formie nie będą podlegali zwolnieniom ze szkoleń okresowych w dziedzinie bhp. Z kolei nowo zatrudniani pracownicy będą odbywali szkolenia na dotychczasowych zasadach.

UZASADNIENIE

Stosownie do art. 237³ § 2 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szczegółowe zasady organizowania i przeprowadzania powyższych szkoleń określone zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – dalej r.s.b.h.p.

W myśl § 6 r.s.b.h.p., szkolenia z dziedziny bhp prowadzone są jako szkolenia wstępne i szkolenia okresowe.

Szkolenie wstępne, na które składa się instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy, powinno odbyć się przed dopuszczeniem pracownika do pracy, natomiast częstotliwość przeprowadzania szkoleń okresowych pracodawca ustala po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami – respektując zarazem wytyczne wynikające z § 15 ust. 1 i 2 r.s.b.h.p. Oznacza to, że szkolenia okresowe powinny się odbywać nie rzadziej niż:

1.

co roku dla stanowisk, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne,

2.

co 3 lata dla stanowisk robotniczych,

3.

co 5 lat dla stanowisk kierowniczych, inżynieryjno-technicznych, pracowników służby bhp i innych osób wykonujących zadania tej służby, a także pozostałych stanowisk, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp,

4.

co 6 lat dla stanowisk administracyjno-biurowych. Należy przy tym dodać, że pierwsze szkolenie okresowe powinno się odbyć w ciągu do 6 miesięcy od momentu rozpoczęcia pracy przez osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym lub 12 miesięcy w przypadku pozostałych pracowników.

Należy jednak podkreślić, że pierwsze szkolenie okresowe powinno odbyć się w ciągu do 6 miesięcy od momentu rozpoczęcia pracy przez osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym, lub 12 miesięcy w przypadku pozostałych pracowników.

Ponadto, z dniem 1.01.2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9.11.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym, która znowelizowała przepisy Kodeksu pracy m.in. w zakresie szkoleń okresowych pracowników. Zmiany polegają na tym, że szkolenie okresowe nie są wymagane w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba że z oceny ryzyka zawodowego, o której mowa w art. 226 pkt 1 k.p., będzie wynikało, że jest to konieczne.

Należy również przypomnieć, że istnieją wyjątki od reguły dotyczącej obowiązku odbywania pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bhp, bowiem zgodnie z § 15 ust. 5 r.s.b.h.p., ze szkolenia okresowego może być zwolniona osoba, która:

1.

przedłoży aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego,

2.

odbyła w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

Niezależnie od powyższego, zgodnie z § 17 r.s.b.h.p., ukończenie w okresie, o którym mowa w § 15 szkolenia, dokształcania lub doskonalenia zawodowego związanego z nauką zawodu, przyuczeniem do zawodu albo podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, uwzględniającego program szkolenia okresowego wymagany dla określonego stanowiska pracy – uważa się za równoznaczne z odbyciem takiego szkolenia.

Dopuszczalność zwolnienia ze szkolenia okresowego w dziedzinie bhp pracowników administracyjno-biurowych jest więc uzależniona przede wszystkim od tego, do jakiej kategorii ryzyka należy dany zakład pracy. Biorąc pod uwagę, że działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją została zakwalifikowane do 3 kategorii ryzyka, co do zasady pracownicy administracyjno-biurowi zatrudnieni u takiego pracodawcy mogą być zwolnieni z obowiązku odbywania szkoleń okresowych w dziedzinie bhp.

Z dniem 7.04.2023 r., wchodzi w życie art. 67³¹ § 3 k.p., zgodnie z którym w przypadku wykonywania przez pracownika pracy zdalnej nie stosuje się przepisu art. 237³ § 2² k.p. Oznacza to, że pracodawca zatrudniający pracowników w formie zdalnej nie będzie mógł korzystać ze zwolnień z okresowych szkoleń w dziedzinie bhp w stosunku do pracowników wykonujących pracę w tej właśnie formie. O ile więc pracownicy zatrudnieni w formie stacjonarnej będą zwolnieni ze szkoleń okresowych, o tyle ci świadczący pracę zdalnie już nie.

Znowelizowane przepisy nie precyzują, kiedy należy zapewnić pierwsze szkolenie okresowe pracownikom zatrudnionym w formie zdalnej, którzy do tej pory korzystali ze zwolnienia z takich szkoleń. Można zatem przyjąć, że należy to zrobić niezwłocznie, przy czym w przypadku osób wykonujących pracę biurową będzie to mogło nastąpić do roku od momentu zatrudnienia.

Mając na uwadze powyższe przepisy bhp nie nakładają wprost obowiązku zapewnienia szczególnych szkoleń w dziedzinie bhp dla pracowników administracyjno-biurowych pozostających w stosunku pracy przed rozpoczęciem pracy zdalnej. Przed dopuszczeniem do wykonywania takiej pracy pracownik będzie natomiast musiał być zapoznany z oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej oraz zobowiązuje się do ich przestrzegania. Ponadto pracownicy wykonujący pracę w tej formie nie będą podlegali zwolnieniom ze szkoleń okresowych w dziedzinie bhp. Z kolei nowo zatrudniani pracownicy będą odbywali szkolenia na dotychczasowych zasadach.