Praca z monitorem ekranowym typu LED a konieczność zapewnienia okularów
03.01.2024AKTUALNE
Mimo, że pole elektromagnetyczne emitowane przez wyświetlacz LCD, LED można porównać do pola żarówki, to lekarze ostrzegają, że długotrwałe narażenie oczu na światło niebieskie i ultrafioletowe, emitowane przez wyświetlacze LED, może wywoływać niekorzystne skutki dla zdrowia. Rodzą się więc pytania, czy w związku z tym zachodzi potrzeba stosowania przez wszystkich pracowników, niezależnie od wady wzroku, okularów ochronnych (nie korekcyjnych), które posiadają filtry chroniące światłem niebieskim i ultrafioletowym? Czy nowe przepisy regulują to zagadnienie? Czy pracodawca może/musi zrefundować koszt zakupu takich okularów ochronnych?
Okulary do pracy z monitorem ekranowym
Lepiej zapobiegać niż leczyć – czyli jakie działania zapobiegawcze związane z zagrożeniami związanymi z pracą przy monitorze ekranowym podjąć.
Dla kogo refundacja za okulary, soczewki do pracy przy komputerze?
Co stanowi podstawę refundacji okularów lub szkieł kontaktowych do pracy przy komputerze?
Jaką kwotę przeznaczyć na refundację okularów lub szkieł kontaktowych?
Praca z monitorem ekranowym a zdrowie pracowników
Korzyści
Dzięki informacjom zawartym w tym artykule:
- Będziesz wiedzieć, jakie okulary i komu powinien zapewnić pracodawca do pracy przy komputerze;
- W prawidłowy sposób zadbasz o ochronę wzroku pracowników parujących przy monitorach ekranowych;
- Ustalisz właściwą kwotę refundacji okularów korekcyjnych i szkieł kontaktowych do pracy przy komputerze.
Czytaj także: (Nie) szkodliwy ekran komputera – czyli zagrożenia na stanowisku pracy biurowej>>>
Zgodnie z badaniami praca z monitorami ekranowymi (LCD, LED) nie powoduje zagrożenia promieniowaniem elektromagnetycznym i rentgenowskim. Emisja tych czynników jest bardzo mała w otoczeniu monitorów, znacznie niższa od minimalnych progów ich natężenia uznawanych za bezpieczne. Jednak lekarze dostrzegają inne zagrożenia. Są zdania, że długotrwałe wpatrywanie się w urządzenia emitujące niebieskie światło – monitory LED i LCD, tablety, laptopy, komputery, smartfony – wywołuje kłopoty z zasypianiem i ze wzrokiem. Jest przyczyną łzawienia oczu, szczypią, zaczerwienienia. W niektórych przypadkach może nawet powodować uszkodzenie siatkówki. Dlatego też, na gruncie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowych – zarówno przed zimami, jak i po zmianach – rodzą się pytania o konieczność refundacji i zapewnienia okularów ochronnych do pracy z monitorem ekranowym.
Okulary do pracy z monitorem ekranowym
Przepis stanowi, iż pracownikom, którzy wykorzystują okulary korygujące wzrok do pracy, przysługuje refundacja okularów przez pracodawcę. Zasada ta dotyczy nie tylko pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, ale wszystkich, którzy takiej pomocy wymagają, a więc również zatrudnionych na umowy zlecenia. Okulary ochronne nie są ujęte w żadnym akcie prawny i nie spotkałam się z takim udogodnieniem u żadnego z pracodawców. Nawiasem mówiąc, takie doposażenie jest bardzo kosztowne dla pracodawcy i nie stanowi odniesienie do żadnego przepisu.
Czytaj także / Zobacz także:
Zwrot kosztów zakupu okularów korekcyjnych lub szkieł dla nauczycieli>>>
Lepiej zapobiegać niż leczyć – czyli jakie działania zapobiegawcze związane z zagrożeniami związanymi z pracą przy monitorze ekranowym podjąć.
Ból oczu od komputera pojawia się gdy mamy do czynienia z nieprzerwanym i długim korzystaniem z urządzeń cyfrowych. Jego przyczyną mogą być:
- zbyt duża jasność ekranów, niedopasowana do oświetlenia w pomieszczeniu;
- przyjmowanie niewłaściwej postawy podczas pracy przed ekranem;
- skupienie i koncentracja wzroku na jednym punkcie przez długi czas.
Temu wszystkiemu powinny zapobiegać działania związane z organizacją pracy zgodną z przepisami i zasadami BHP oraz ergonomii.
Dlatego też:
- korzystając z zapisów prawa należy wprowadzamy 5 minutową przerwę od pracy po każdej godzinie przed monitorem,
- korzystając z wskazówek Polskiej Normy powinniśmy dopasować oświetlenie, jego źródło i natężenie, do pracy z monitorem ekranowym
- zgodnie z zasadami ergonomii i przepisami należy korygować postawę przy pracy z monitorem ekranowym wykorzystując do tego odpowiedni foteli, biurko i ustawienie monitora.
Czytaj także / Zobacz także:
Pobierz plakat: Ergonomiczna organizacja biurka z monitorem ekranowym>>>
Dla kogo refundacja za okulary, soczewki do pracy przy komputerze?
Zarówno osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie innego stosunku pracy (np. umowa zlecenie), mają prawo do pracy w bezpiecznych i higienicznych warunkach pracy. Obowiązek zapewnienia pracownikowi refundacji przy zakupie okularów, soczewek pojawia się także w przypadku korzystania przez niego z laptopa (komputera przenośnego) w zakładzie pracy lub podczas pracy zdalnej. Komputer ten również uznaje się za narzędzie pracy pracownika, jeśli ten korzysta z niego przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Jeżeli więc osoba zatrudniona ma wadę wzroku i odpowiednie zaświadczenie lekarskie od lekarza medycyny pracy wskazujące na konieczność stosowania korekcji wzroku może zgłosić się do swojego pracodawcy o refundację okularów lub soczewek.
Czytaj także / Zobacz także:
Ekran laptopa a zwrot za okulary lub szkła kontaktowe>>>
Co stanowi podstawę refundacji okularów lub szkieł kontaktowych do pracy przy komputerze?
Żeby pracownik mógł uzyskać dofinansowanie do okularów lub soczewek i zwrot kosztów ich zakupu, konieczne będzie dostarczenie pracodawcy zaświadczenia od lekarza medycyny pracy wskazujące na konieczność stosowania okularów korekcyjnych lub soczewek do pracy z monitorem ekranowym. Niezbędna będzie także faktura potwierdzająca zakup okularów lub soczewek oraz wniosek o dofinansowanie zakupu okularów.
W regulaminie wewnątrzzakładowym powinna zostać określona kwota refundacji oraz częstotliwość, z jaką można składać wnioski o dofinansowanie okularów przez pracodawcę. Część firm przyjmuje w wewnątrzzakładowym regulaminie obowiązującym w danym zakładzie pracy zapis wskazujący maksymalną wysokość kwoty w przypadku refundacji okularów.
Czytaj także / Zobacz także:
Zazwyczaj nie jest trudno uzyskać refundację okularów lub soczewek. Wystarczy badanie okresowe wskazujące na problemy z prawidłowym widzeniem. Jednak wada wzroku zawsze musi być poświadczona oświadczeniem lekarza medycyny pracy.
Jaką kwotę przeznaczyć na refundację okularów lub szkieł kontaktowych?
Zdarza się, że kwoty refundacji okularów lub szkieł kontaktowych są wyjątkowo niskie, rzędu 100-200 złotych. Warto podkreślić, że czytając przepis, zgodnie z wykładnią literalną, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary lub szkła kontaktowe korygujące wzrok. Zatem kwota refundacji powinna pokrywać koszt całych okularów korekcyjnych (szkła + oprawki) lub szkieł kontaktowych, a nie tylko ich część. Mogą być przyjęte podstawowe koszty, muszą jednak umożliwiać zapewnienie zdobycia okularów, soczewek zapewniających prawidłowe widzenie. Jednak obecnie, o ile koszt soczewek kontaktowych rocznych może zmieścić się w kwocie 200 zł – 250 zł., o tyle zakup okularów korekcyjnych w tej cenie (szkła + oprawki) jest raczej niemożliwy.
Czytaj także / Zobacz także:
Na jakiej podstawie określić częstotliwość refundacja szkieł kontaktowych?>>>
Praca z monitorem ekranowym a zdrowie pracowników
Badania naukowe wykazały, że praca przy monitorach ekranowych powoduje powstawanie przemijającej krótkowzroczności oraz zaburzeń widzenia (rozmazywanie się obrazu, podwójne widzenie), a także podrażnień narządu wzroku (np. łzawienie, zaczerwienienie). W piśmiennictwie brak jest natomiast potwierdzonych specjalistycznymi badaniami stwierdzeń w jakim stopniu praca przy obsłudze monitorów ekranowych wpływa lub może wpływać na zmiany patologiczne narządu wzroku.
Praca na stanowisku z komputerem jest uznawana za pracę uciążliwą w szczególności ze względu na:
- Występowanie czynników obciążających układ mięśniowo-szkieletowy (szczególnie w obrębie kończyn górnych i kręgosłupa szyjnego);
- Wykonywanie ruchów identycznych i powtarzalnych z dużą częstotliwością;
- Obciążenie narządu wzroku wynikające w szczególności z:
- dużej liczby ruchów gałki ocznej,
- długotrwałej i precyzyjnej pracy z użyciem obiektów położonych w bliskiej odległości,
- konieczności częstych zmian akomodacji i adaptacji gałki ocznej (przystosowania się narządu wzroku do pełnienia funkcji w warunkach zmieniającego się natężenia i jakości oświetlenia oraz wielkości, rodzaju i odległości położenia obiektów znajdujących się w polu widzenia – dokonujące się automatycznie przez spłaszczanie lub uwypuklanie soczewki);
- Możliwość narażenia na oddziaływanie pola elektromagnetycznego;
Uwaga!
W doktrynie brak jest jednolitego stanowiska w kwestii oceny skutków zdrowotnych oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego emitowanego przez monitory ekranowe nowej generacji – spełniające zaostrzone wymagania.
- Oddziaływanie pola elektrostatycznego (natężenie niewielkie, ale w skutkach pośrednich związanych np. z wpływem na intensywność przemieszczania drobin kurzu w obrębie monitora może być dolegliwe);
- Oddziaływanie promieniowania jonizującego;
Ważne
W literaturze uznaje się, że wytwarzane przez współczesne monitory ekranowe promieniowanie jonizujące nie powoduje skutków biologicznych postrzeganych jako potencjalnie zagrażających zdrowiu operatorów (oddziaływanie części promieniowania przechodzącej przez szkło maleje z kwadratem odległości od ekranu).
- Potencjalnie istniejących możliwości organizowania stanowisk pracy w warunkach nienależytego uwzględnienia wymogów ergonomicznych.
Podsumowanie:
Podsumowanie
Podsumowując, pracodawca refunduje okulary korekcyjne, dla osób którym lekarz medycyny pracy wskazał w orzeczeniu taką potrzebę. Natomiast kwestii okularów ochronnych do pracy z monitorem przepisy nie nakazują ich stosowania w celu profilaktyki. W tym celu wykorzystuje się istniejące w przepisach udogodnienia dla osób pracujących powyżej 4 godzin przy komputerze tj. 5 minutową przerwę od pracy po każdej godzinie przed monitorem, odpowiednio dopasowane oświetlenie oraz fotel, biurko i ustawienie monitora, a także wskazówki w zakresie ergonomii, która jest częścią BHP.
Podstawa prawna