Czym są szkolenia BHP? Czy m różni się szkolenie BHP wstępne od okresowego? jakie szkolenie powinien przejść pracownik? Kiedy zorganizować szkolenie BHP? W jakiej formie można przeprowadzić szkolenie BHP? Czy szkolenie BHP może odbyć się online? Jak organizować szkolenia w dobie pandemii?

• Szkolenia BHP są obowiązkowe. Koszt szkolenia BHP pokrywa pracodawca.
• Pracodawca również musi posiadać szkolenie BHP.
• Szkolenia wstępne BHP organizowane są w dniu przystąpienia pracownika do pracy. Szkolenia okresowe BHP w terminach zależnych od stanowiska pracownika – co 1, 3, 5 lub 6 lat.
• Szkolenia BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych nie mogą odbywać się online.
• Szkolenia BHP mogą odbywać się online dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych, kierowniczych, inżynieryjno-technicznych, a także dla pracodawców i osób zajmujących stanowiska wyżej niewymienione (np. nauczyciele, pracownicy ochrony zdrowia, informatycy i in.)

Szkolenia BHP – informacje ogólne

Obowiązek organizacji szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy wynika z Kodeksu pracy i jest przejawem profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników. Szkolenia BHP odbywają się w czasie pracy pracownika, z oderwaniem od wykonywanych obowiązków, co oznacza, że szkolenia BHP są organizowane w dniu, kiedy pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy. Szkolenia BHP są obowiązkowe – zarówno wstępne, jak i okresowe. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy bez dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp. Koszt szkolenia BHP pokrywa pracodawca.

Szkolenia BHP dzielimy na szkolenia wstępne i okresowe.

Szkolenie wstępne BHP

Nowozatrudnione osoby nim zostaną dopuszczone do pracy przez pracodawcę muszą przejść szkolenie wstępne BHP – instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy.

Kto może prowadzić szkolenie wstępne BHP? Instruktaż ogólny przeprowadzany jest przez pracodawcę lub pracownika wyznaczonego przez pracodawcę, który posiada odpowiednią wiedzę, doświadczenie i uprawnienia, albo zlecany firmie zewnętrznej – pracownik odbywa 3 godziny lekcyjne szkolenia.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadzany jest przez bezpośredniego kierownika nowozatrudnionej osoby i odbywa się na stanowisku pracy pracownika.

Na instruktażu ogólnym pracownik zdobywa wiedzę z zakresu:

• bezpieczeństwa i higieny pracy w miejscu pracy,
• prawa pracy – Kodeks pracy, Kodeks cywilny, Kodeks karny,
• pierwszej pomocy przedmedycznej,
• ewakuacji i p.poż.,
• zagrożeń zawodowych i środowiskowych.

Pojawia się zatem pytanie – Kiedy przeprowadzić szkolenie wstępne BHP?

Szkolenie wstępne BHP powinno odbyć się w dniu przystąpienia przez pracownika do pracy, tj. pierwszego dnia, nim pracownik przystąpi do swoich obowiązków. Pierwsza cześć szkolenia wstępnego – instruktaż ogólny trwa 3 godziny lekcyjne. Druga część – instruktaż stanowiskowy trwa 8 godzin lekcyjnych. W przypadku stanowisk administracyjno-biurowych druga część może zostać skrócona do 2 godzin lekcyjnych. To oznacza, że szkolenie wstępne BHP trwa od 5 godzin lekcyjnych (1 dzień) do aż 11 godzin lekcyjnych (pierwsze dwa dni pracy pracownika).

Po szkoleniu wstępny BHP pracownik otrzymuje kartę szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w akatach pracowniczych. Szkolenie wstępne BHP jest ważne 6 lub 12 miesięcy. Szkolenie wstępne BHP jest ważne 6 miesięcy dla osób kierujących pracownikami i 12 miesięcy dla pozostałych osób.

Praktycznie każdy pracownik musi przejść szkolenie wstępne BHP. Z jednym wyjątkiem – szkolenie wstępnego przed dopuszczeniem do pracy nie musi przechodzić pracownik, który podejmuje pracę na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio lub z przerwą do 30 dni przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Pracownik musi potwierdzić własnoręcznym podpisem, że został zapoznany z przepisami BHP. Po szkoleniu wydawana jest karta szkolenia wstępnego BHP, która jest przechowywana w aktach pracowniczych.

Szkolenie wstępne BHP online

Szkolenia wstępne BHP mogą obywać się stacjonarnie lub online. Szkolenie wstępne BHP online jest wygodną formą przeprowadzenia szkolenia ze względu na możliwość samodzielnego przechodzenia przez treści szkoleniowe, a także szybkiej weryfikacji posiadanej wiedzy. Każdy uczestnik szkolenia otrzymuje kartę szkolenia wstępnego BHP.

Szkolenie okresowe BHP

Pierwsze szkolenie okresowe BHP musi się odbyć w ciągu roku od zatrudnienia lub w przypadku osób kierujących – max. 6 miesięcy od szkolenia wstępnego / od daty zatrudnienia. Po przejściu szkolenia, a co za tym idzie aktualizacji wiedzy i zaznajomienia z nowymi przepisami i regulacjami wydawane jest zaświadczenie o udziale w szkoleniu.
Szkolenie okresowe BHP jest ważne:

• 1 rok w przypadku osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych wykonujących prace szczególnie niebezpieczne (np. pracę na wysokości),
• 3 lata w przypadku osób zatrudnionych na stanowiskach robotniczych,
• 5 lat dla osób zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych i in. (nauczyciele, pracownicy ochrony zdrowia),
• 5 lat dla osób zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych i pracodawców.

Przed upływem roku, 3 lub 5 lat szkolenie okresowe BHP musi zostać przeprowadzone ponownie.

Wszystkie szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy powinny być odnotowywane w aktach osobowych pracownika. Szkolenie okresowe BHP zakończone jest egzaminem. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku organizator szkolenia wystawia zaświadczenie o ukończenia szkolenia okresowego BHP zawierające imię, nazwisko, datę urodzenia pracownika, nazwę i cel szkolenia, a także ramowy program.

Szkolenie okresowe BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych oraz pracowników na stanowiskach administracyjno-biurowych trwa 8 godzin dydaktycznych (jedna godzina dydaktyczna to 45 minut). Szkolenie dla robotników jest realizowane w formie instruktażu, natomiast szkolenie dla pracowników adm.-biur. ma formę seminarium.

Szkolenia okresowe BHP trwające 8 godzin dydaktycznych realizuje się w ciągu jednego dnia roboczego. W tym czasie pracownik uczestniczy w ćwiczeniach z zakresu pierwszej pomocy oraz w wykładach z zakresu prawa pracy (dział X Kodeksu pracy). Szkolenie jest zakończone wydaniem zaświadczeń o ukończeniu szkolenia potwierdzających obecność i uczestnictwo w wykładach, a tym samym obecność w pracy pracownika.

Szkolenie okresowe BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych (pracodawcy, osoby kierujące pracownikami) oraz pracowników na stanowiskach inżynieryjno-technicznych trwa 16 godzin dydaktycznych (jedna godzina dydaktyczna to 45 minut). Szkolenie jest realizowane w formie kursu.

Kursy okresowe BHP trwające 16 godzin dydaktycznych realizuje się w ciągu dwóch dni roboczych. W tym czasie pracownik uczestniczy w ćwiczeniach z zakresu pierwszej pomocy oraz w wykładach z zakresu prawa pracy (dział X Kodeksu pracy) oraz innych zagadnieniach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy swojej oraz swoich podwładnych. Szkolenie jest zakończone wydaniem zaświadczeń o ukończeniu szkolenia potwierdzających obecność i uczestnictwo w wykładach, a tym samym obecność w pracy pracownika.

Przepisy w sprawie szkoleń BHP reguluje Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. 2004, Nr 180 poz. 1860 z późn. zm.).

W przypadku szkoleń okresowych BHP pojawia się jeszcze jedno ważne zagadnienie – kto może prowadzić szkolenia okresowe BHP i kto może być organizatorem szkoleń okresowych BHP.

Szkolenia okresowe BHP mogą być prowadzone przez osoby posiadające odpowiednią wiedze i doświadczenie. Nic więcej w przepisach nie jest uregulowane. Zdaniem Katarzyny Prokopowicz, Wicedyrektor Ośrodka Szkolenia BHP, absolutne minimalne wymagania, których powinien żądać organizator od prowadzącego szkolenie to: studia podyplomowe lub tytuł technika BHP lub tytuł magistra prawa, kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy, kurs inspektora ochrony przeciwpożarowej oraz aktualne szkolenie okresowe BHP dla pracowników służby BHP.

Uwaga! Pracownik służby BHP nie ma obowiązku prowadzenia szkoleń okresowych BHP!

Organizatorem szkoleń okresowych BHP nie może być każdy – jest to ściśle regulowane przepisami prawa:

• Placówka kształcenia ustawicznego i centrum kształcenia zawodowego
• Szkoła ponadpodstawowa
• Podmiot wchodzący w skład systemu szkolnictwa wyższego i nauki, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.2)
• Stowarzyszenie, którego celem statutowym jest działalność związana z bezpieczeństwem i higieną pracy
• Przedsiębiorca prowadzący działalność oświatową na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212)

Szkolenie okresowe BHP online

Szkolenia okresowe BHP mogą obywać się stacjonarnie lub online. E-szkolenie BHP ma formę e-learningową. Szkolenie BHP online jest wygodną formą przeprowadzenia szkolenia ze względu na możliwość samodzielnego przechodzenia przez treści szkoleniowe, a także szybkiego egzaminu końcowego. Każdy uczestnik szkolenia otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu szkolenia okresowego BHP.

Szkolenie okresowe BHP online dla kierowników, pracodawców, administracji, pracowników inżynieryjno-technicznych, a także nauczycieli, weterynarzy, lekarzy i pracowników ochrony zdrowia jest dopuszczalne prawnie.

Szkolenie okresowe BHP w formie online nie może być przeprowadzone dla stanowisk robotniczych, ponieważ forma prowadzenia szkolenia (instruktaż) nie jest dopuszczalna w formie online.